Drzwi i bramy Stanisławowa z XIX i początku XX wieku. Stan zachowania i proces restaurowania zabytków na początku XXI wieku

Abstract

Obszar dawnej Rusi znajdujący się najpierw w granicach I Rzeczypospolitej, a następnie monarchii Habsburgów, leżąc na pograniczu kultur wschodu i zachodu, zawsze czerpał po części z każdej z nich. Wpływy zachodnioeuropejskie nasiliły się w XVII w., a mieszając się, zaowocowały w perspektywie czasu niezwykle ciekawą mozaiką architektoniczną, na którą dodatkowo wpływ miała także specyfika budownictwa regionalnego. Stanisławów, wraz z innymi miastami w regionie, przejął paneuropejską stylistykę architektoniczną połączoną z etnicznymi tradycjami budowlanymi. Zmiany stylistyczne nie zawsze powstały w wyraźnej kolejności, ale ewoluowały poprzez stopniowe zastępowanie starych technik nowymi. Bramy miejskie zawsze były przedmiotem zwiększonej uwagi mieszkańców miasta. Oprócz zadań obronnych pełniły także funkcję reprezentacyjną. Z tego powodu zdobiły je kute żelazne i drewniane konstrukcje. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie stanu zachowania bram, drzwi, portali monumentalnych budowli z XIX i początku XX wieku jako ważnych elementów kompozycji budynku, na które architekci i mistrzowie budownictwa zawsze zwracali szczególną uwagę.